وقوع طلاق قبل از نزدیکی و اثر آن بر مهریه

وقوع طلاق قبل از نزدیکی و اثر آن بر مهریه

مرد باغی را مهر همسر خود قرار می دهد. پس از شش ماه مرد، قبل از نزدیکی همسر خود را طلاق می دهد در این حالت  مرد مالک نیمی از باغ می شود و نسبت به منافع شش ماهه حقی ندارد.باید دانست با منعقد شدن عقد نکاح، زن مالک تمام عین مهریه می شود و وقوع طلاق قبل از نزدیکی سبب بازگشت مالکیت نصف مهر به زوج می گردد؛ در نتیجه منافع مال در فاصله ی بین عقد نکاح تا وقوع طلاق به زن تعلق دارد و زوج نمی تواند از این بابت چیزی از زن مطالبه کند. جهت تعیین تکلیف روابط زن و شوهر در ارتباط با مهرالمسمی(مهریه ای که حین عقد نکاح تعیین می شود) در فرض وقوع طلاق قبل از نزدیکی باید صورت های مختلف را به شرح زیر تفکیک کرد:

1_اگر مهرالمسمی عین کلی باشد و قبل از وقوع طلاق هیچ مصداقی از آن به زن تسلیم نشده باشد با وجود طلاق ذمه مرد بابت نیمی از تعهد ساقط می شود و نیم باقی مانده را باید ایفا کند؛ برای مثال اگر مهر مبلغ ده میلیون تومان وجه نقد است با وقوع طلاق قبل از نزدیکی پنج میلیون تومان به عهده ی زوج باقی می ماند و بابت پنج میلیون تومان تعهد مرد ساقط می گردد. اگر مهرالمسمی عین کلی باشد و قبل از وقوع طلاق زوج دین خود را به صورت کامل ادا کند بعد از انشاء طلاق زن باید نیمی از آنچه را که گرفته است به شوهر رد کند. چنانچه زن، شوهر را بابت تمام دین قبل از وقوع طلاق ابرا(طلبکار از حق خود به اختیار صرفنظر کند) کرده باشد چون شوهر چیزی بابت مهریه به زن نداده است نمی تواند از او نصف مهر را بستاند مگر اینکه ابرای شوهر توسط زن در مقابل عوضی انجام شده باشد که  در این صورت زن باید بعد از وقوع طلاق نصف طلب موضوع مهر را به شوهر بدهد.

2_اگر مهر المسمی عین معین باشد با انعقاد آن مالکیت تمام مال به زن منتقل می شود و با انشای طلاق مالکیت نصف مشاع عین به شوهر بر می گردد. بازگشت مالکیت مشاع نیمی از مهر مشروط به این است که در زمان طلاق عین مهر موجود باشد اگر عین مهر تلف شود یا زن قبل از انشاء طلاق ، مالکیت عین را به صورت کامل به دیگری منتقل کند باید نصف مثل یا قیمت عین مهریه را به شوهر بدهد. معامله ای که قبل از وقوع طلاق بابت انتقال مالکیت تمام مهریه منعقد شده صحیح و نافذ است و شوهر نمی تواند آن را رد کند در صورتی که زن بعد از عقد و قبل از طلاق مالکیت عین را منتقل کند و قبل از انشای طلاق دوباره مالکیت عین به او برگردد با انشای طلاق مالکیت نصف عین مهر به زوج برمی گردد، اگر بازگشت مالکیت عین به زن بعد از طلاق و قبل از دادن نصف مثل یا قیمت عین باشد نصف مالکیت عین به شوهر برمی گردد و زن تعهدی بابت تادیه ی نصف مثل یا قیمت مال نخواهد داشت. اگر زن قبل از طلاق مالکیت نصف مشاع عین مهر را به دیگری انتقال دهد با وقوع طلاق مالکیت نصف باقی مانده به شوهر برمی گردد. در صورتی که زن مالکیت نیمی از عین مهر را به صورت مفروز قبل از طلاق به دیگری انتقال دهد، از نصف مفروز باقی مانده در مالکیت زن، نیمی به صورت مشاع به شوهر برمی گردد و بابت نیمی دیگر زن باید مثل یا قیمت بدهد. منافع منفصل عین مهر که در فاصله ی بین عقد نکاح تا طلاق حاصل شده اند متعلق به زوجه هستند و زوج نمی تواند بابت آن ها ادعایی کند، زیرا این منافع زمانی حاصل شده اند که زن مالک تمام مهر بوده در نتیجه مالکیت همه ی منافع منفصل به زن تعلق پیدا می کند. مالکیت منافع متصل عین مهر مثل چاقی حیوان نیز طبق دیدگاه غالب به زن تعلق دارد ،در نتیجه با وقوع طلاق مالکیت مشاع نیمی از عین مهر به زوج اعاده می شود ولی او باید نصف قیمت منافع متصل مهر را به زوجه بپردازد. اگر عین مهر قبل از طلاق معیوب یا ناقص شده باشد با انشای طلاق مالکیت نصف مشاع مهر به زوج برمی گردد و او می تواند بابت کاهش قیمت ایجاد شده در اثر عیب یا نقض مهر از زن ارش بخواهد،از این حیث تفاوتی بین فرضی که عیب یا نقض در اثرفعل «زن» ایجاد شود یا«شخص ثالث» یا در اثر «قوه ی قاهره» وجود ندارد. در فرضی که به دلیل تلف یا منتقل شدن مالکیت عین مهر قبل از طلاق زن باید قیمت بپردازد قیمت مهر در زمان انشای طلاق باید تادیه شود.

3_اگر مهر المسمی «منفعت مال معین» باشد مثل منفعت ده سال ی یک واحد مسکونی با انعقاد نکاح زن مالک تمام مهر می شود و اگر طلاق قبل از استیفای منفعت واقع شود، مالکیت زن نسبت به نیمی از منفعت زائل می شود، در مثال فوق مالکیت او نسبت به منفعت عین از ده سال به پنج سال کاهش می یابد.

چنانپه طلاق قبل از نزدیکی و بعد از استیفای کامل منفعت عین باشد زن باید قیمت نیمی از منفعت را به زوج بدهد در مثال فوق باید اجرت المثل واحد مسکونی مورد نظر در پنج سال را به شوهر بپردازد.

4_اگر مهر المسی «منفعت کلی» باشد و قبل از استیفای منفعت طلاق واقع گردد تعهد زوج بابت نصف مهریه بعد از طلاق ساقط میشود.

5_اگر مهر المسمی «انجام عمل» باشد و پیش از انجام عمل،طلاق واقع شود تعهد زوج بابت نیمی از مهر ساقط می شود و نیم باقی مانده را باید اجر کند در صورتی که تعهد از جهت اجرا قابل تجزیه نباشد مثل ترسیم تصویری از چهره ی زن، مرد باید نصف اجرت عمل را به زن بدهد. اگر طلاق بعد از انجام عمل واقع شود چون انجام عمل به منزله ی تلف شدن مهر است زن باید نصف اجرت عمل را به مرد بپردازد .

موسسه حقوقی دادفر سفیر راحیل با بهره گيري از وكلاي متعهد و متخصص آماده ارائه خدمات مشاوره در امور داخلی و بین المللی می باشد.