هنر قرارداد نویسی (قسمت دوم )

هنر قرارداد نویسی (قوانین حاکم بر قرارداد)

سلسله مراتب قواعد حقوقی در رابطه با قراردادها به این نحو است که در صورت وجود قانون آمره، همان ملاک است (ماده 975 قانون مدنی) و در صورت فقدان آن، توافق طرفین ملاک است (ماده 10 قانون مدنی) و در صورت سکوتِ قرارداد، عرف حاکم است (مواد 220 و 225 قانون مدنی) و در صورت نبود عرف خاصی، قانون تکمیلی اعمال خواهد شد (ماده 220 قانون مدنی) و در صورت نبود هیچ یک از منابع اخیر، قاضی باید بر اساس اصول کلی حقوقی و نظریات علمای برجسته حقوق، حکم قضیه را استنباط نموده و دعوی را فیصله دهد (اصل 167 قانون اساسی).

هنر قرارداد نویسی(تعارض عنوان قرارداد با محتوای قرارداد)

در تعارض عنوان قرارداد با محتوای قرارداد، اصولاً محتوا مقدم است زیرا بیانگر قصد مشترک و واقعی طرفین است؛ به عنوان مثال اگر کارفرمایی، شخصی را استخدام کند ولی برای خروج از مقررات قانون کار، عنوان قرارداد را شراکت ذکر نماید ولی محتوای قرارداد یا سایر قراین و شواهد حاکی از رابطه کارگری و کارفرمایی باشد، قرارداد اخیر، قرارداد کار محسوب شده و تابع قانون کار است ولو عنوان آن شراکت باشد؛ البته ممکن است بار اثباتِ موضوع اخیر به عهده کارگر قرار گیرد؛ به عبارت دیگر چون عنوان قرارداد شراکت است بر عهده کارگر است که با ارائه دلایل و مدارک، خلاف ظاهر قرارداد را اثبات کند.

هنر قرارداد نویسی(نحوه نگارش قرارداد معمولاً تابع هدف انعقاد عقد است)

نحوه نگارش قرارداد، معمولاً تابع هدف ما از انعقاد عقد است؛ اگرچه معمولاً در یک قرارداد تمایل طبیعی خریدار بر این است که در کوتاهترین زمان و کمترین قیمت با کیفیت ترین کالای ممکن را خریداری کند ولی جمع هر سه مطلوب اخیر دشوار بوده و باید بر اساس اولویت بندی عمل کرد، زیرا هر سه عامل اخیر بر روی هم موثر هستند؛ به عنوان مثال، با کاهش قیمت، معمولا کیفیت کم می شود و زمان تحویل کالا طولانی تر.

هنر قرارداد نویسی(جلسه مذاکره و اقدامات پیش از آن)

در صورت امکان، بهتر است پیش از مذاکره، اطلاعات لازم جمع آوری شود تا در جلسه مذاکره نسبت به پیشنهادهای احتمالی طرف مقابل، واکنش مناسبی داشته باشیم؛ علاوه بر این، لازم است در مذاکرات، گزینه ها و جایگزین های (alternative) متعدد داشته باشیم؛ همچنین پس از جمع آوری اطلاعات لازم جهت تنظیم قرارداد، بهتر است پیش نویسی از قرارداد تهیه کرده و در جلسه حضوری جهت انعقاد عقد با پیش نویس حاضر شویم ؛ لازمه تنظیم پیش نویس این است که اولاً از اهداف اصلی طرفین از انعقاد قرارداد، قدرت اقتصادی و چانه زنی هر یک از طرفین و انتظارات متقابل، به ویژه خطوط قرمز آنها تا حدودی اطلاع داشته باشیم ثانیاً بدانیم برای تنظیم هر ماده از قرارداد به چه اطلاعاتی نیاز داریم و آنها را جمع آوری نماییم.
شکل ظاهری پیش نویس قرارداد و عناوین مواد آن

? عنوان قرارداد

ماده 1: طرفین قرارداد
ماده 2: موضوع قرارداد
ماده 3: تعهدات طرف اول
ماده 4: تعهدات طرف دوم
ماده 5: فورس ماژور (قوه قاهره)
ماده 6: شرایط متفرقه
ماده 7: ضمانت اجراها
ماده 8: آثار پس از انحلال قرارداد
ماده 9: اقامتگاه و شیوه ابلاغ
ماده 10: حل و فصل اختلافات
ماده 11: ضمایم و پیوست ها
ماده 12: تعداد نسخه ها و امضای قرارداد

درخواست کننده مسئول انبار مدیر مالی مدیر حقوقی صاحبان امضای مجاز

هنر قرارداد نویسی(تنظیم یک قرارداد یا صورتجلسه یا تعهدنامه خوب)

برای تنظیم یک قرارداد، تعهدنامه یا صورتجلسه خوب، حداقل باید پنج مطلب زیر مشخص شود:

اول- متعهد کیست؟
دوم- ذینفع تعهد کیست؟
سوم- موضوع تعهد چیست و با چه کیفیتی باید اجرا شود؟
چهارم- مدت تعهد چقدر است؟
پنجم- ضمانت اجرای نقض تعهد چیست؟

نمونه ای از یک تعهدنامه:
پیرو مبایعه نامه شماره 24378 مورخ 5/6/1396 در جلسه ای به تاریخ 10/12/1396 در بنگاه مشاور املاک آریا، فروشنده و خریدار به نحو زیر توافق نمودند:
فروشنده آقای مجتبی اشراقی به شماره ملی 0079353602 متعهد گردید در روز شنبه مورخ 22/2/1397 حداکثر تا ساعت 12 در دفترخانه اسناد رسمی 383 تهران حاضر شده و با در دست داشتن کلیه اسناد و مدارک لازم نسبت به تنظیم سند رسمی انتقال قطعی شش دانگ پلاک ثبتی 1824 فرعی از 48 اصلی واقع در بخش 11 ثبتی تهران به مساحت 250 متر مربع همراه با کلیه توابع و ملحقات قانونی و عرفی آن، واقع در تهران، خیابان شریعتی، رو به روی حسینیه ارشاد، کوچه هدیه، پلاک 291 به کد پستی 1766652487 به نام خریدار آقای علی همتی پور به شماره ملی 0086330802 اقدام نماید؛ متقابلاً خریدار نیز متعهد گردید که با در دست داشتن کلیه مدارک لازم (از جمله الباقی ثمن معامله در قالب چک بانکی در وجه فروشنده) در زمان و مکان فوق جهت تنظیم سند رسمی و تحویل چک بانکی حاضر شود؛ در صورتی که به هر دلیلی، یکی از طرفین به تعهد خویش عمل ننماید، مکلف است علاوه بر اجرای اصل تعهد، روزانه مبلغ یک میلیون تومان به عنوان خسارت تأخیر به طرف مقابل پرداخت نماید؛ در صورتی که ذینفع تعهد نخواهد که طرف متخلف را به اجرای اصل تعهد ملزم کند، می تواند قرارداد را فسخ نموده و 30 درصد مبلغ قرارداد را به عنوان خسارت عدم انجام تعهد از طرف مقابل مطالبه نماید؛
تبصره- در صورتی که روز اجرای تعهد با تعطیلی مواجه شود اولین روز پس از تعطیلات زمان اجرای تعهد محسوب شده و سایر شرایط مبایعه نامه و توافق حاضر به قوت خویش باقی است.

موسسه حقوقی دادفر سفیر راحیل با بهره گيري از وكلاي متعهد و متخصص آماده ارائه خدمات مشاوره در امور داخلی و بین المللی می باشد.