هنر قرارداد نویسی (قسمت دوم )
فوریه 13, 2019احراز تقصیر وارد کننده ی زیان در دعوای مسئولیت مدنی
فوریه 19, 2019
آقای «الف» (زوج) ضمن عقد نکاح و در دفترچه ی ازدواج به خانم «ب» (زوجه) وکالت بلاعزل با
حق توکیل غیر داده است که چنانچه بدون رضایت زوجه همسر دیگری اختیار کند، زوجه میتواند
پس از اخذ مجوز از دادگاه و انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید . در خصوص نحوه ی اعمال
وکالت در طلاق زوجه باید گفت چنانچه ازدواج دوم زوج با اجازه ی دادگاه و به دلیل عدم تمکین
زن بوده باشد، شرط فوق قابل اعمال نیست.
برای اطلاعات بیشتر، طبق ماده ی 1119 قانون مدنی به طرفین عقد نکاح اجازه داده است هر شرطی که مخالف
با مقتضای عقد نکاح نباشد ضمن عقد نکاح یا عقد لازم دیگر شرط کنند . یکی از شروط متداول ضمن عقد نکاح
شرط وکالت زوجه برای انشای طلاق است. این شرط به صورت های مختلف ممکن است در عقد نکاح درج گردد،
ممکن است زوج ضمن نکاح در قالب شرط فعل حقوقی متعهد به دادن وکالت به زوجه برای طلاق شده باشد که
در این صورت وکالت به محض اشتراط شرط ضمن عقد نکاح تحقق پیدا نمی کند و باید طرفین عقد نکاح با ایجاب و
قبولی مستقل بعد از نکاح،عقد وکالت را انشاء کنند. ممکن است وکالت در طلاق به صورت شرط نتیجه ضمن عقد
نکاح درج گردد. شرط نتیجه ی وکالت برای طلاق، ضمن عقد نکاح به دو صورت « شرط نتیجه ی منجز» و«شرط
نتیجه ی معلق» قابل درج است. عقد نکاح طبق ماده ی 1068 قانون مدنی باید منجز باشد ولی درج شرط نتیجه
ی معلق ضمن نکاح منعی ندارد. اگر نتیجه وکالت به صورت شرط نتیجه ی منجز ضمن نکاح مورد توافق قرار گیرد
با انشای نکاح، وکالت تحقق پیدا می کند و زن میتواند به استناد نیابتی که از زوج گرفته، خود را طلاق دهد.
چنانچه شرط نتیجه به صورت معلق باشد بعد از انشای نکاح و حاصل شدن معلق علیه نیابت زن برای انشا طلاق
تحقق پیدا می کند و زن می تواند بعد از حصول معلق علیه و اثبات آن طلاق را انشا کند. ماده ی 1119 قانون
مدنی« شرط نتیجه وکالت برای طلاق» را به صورت « شرط نتیجه معلق» مورد حکم قرار داده است و مقرر می
دارد«طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد
لازم دیگر بنمایند، مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگری بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق
نماید یا بر علیه حیات زن سوءقصد کند یا سوء رفتاری نماید نماید که زندگانی آن ها غیر قابل تحمل شود، زن وکیل
و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی ، خود را مطلقه سازد»یکی از
معلق علیه ها طبق این ماده که با توافق طرفین وقوع آن می تواند سبب تحقق وکالت زن برای انشای طلاق
باشد «ازدواج مجدد شوهر»است. ازدواج مجدد شوهر دلایل مختلفی ممکن است داشته باشد، یکی از صورت ها
آن است که زن از انجام وظایف قانونی خود امتناع کند و شوهر با اثبات موضوع در دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه
مجدداً زن دیگری اختیار کند، هیئت عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 716 دیوان عالی کشور
مصوب 20/7/89 مقرر نموده است که اگر ازدواج مجدد مرد در اثر عدم انجام وظایف زوجیت توسط زن بدون مانع
مشروع باشد و مرد با گرفتن مجوز از دادگاه ازدواج مجدد کند وکالت زن برای انشای طلاق تحقق پیدا نمی کند،
یعنی ازدواج مجدد در شرایط فوق به معنای حصول معلق علیه شرط نتیجه وکالت برای طلاق نیست و نیابتی
برای زن حاصل نمی شود. هیئت عمومی در این رای چنین تصویب کرده است:«نظر به اینکه طبق ماده 1108
قانون مدنی تمکین از زوج، تکلیف قانونی زوجه است؛ بنابراین در صورتی که بدون مانع مشروع از ادای وظایف
زوجیت امتناع و زوج این امر را در دادگاه اثبات و با اخذ اجازه از دادگاه همسر دیگری اختیارنماید، وکالت زوجه از
زوج در طلاق که به حکم ماده 1119 قانون مدنی ضمن عقد نکاح شرط و مراتب در سند ازدواج ذیل بند ب شرایط
ضمن عقد در ردیف 12 قید گردیده محقق و قابل اعمال نیست…»
موسسه حقوقی دادفر سفیر راحیل با بهره گيري از وكلاي متعهد و متخصص آماده ارائه خدمات مشاوره در امور داخلی و بین المللی می باشد.